Portal Labnews.pl korzysta z Javascript. Włącz go w swojej przeglądarce, aby w pełni cieszyć się portalem. Nie wiesz jak? Kliknij tutaj.

Czyszczenie szkła laboratoryjnego – na co zwrócić uwagę

30.09.2014 szkło laboratoryjne, czyszczenie szkła laboratoryjnego

Mycie szkła laboratoryjnego, na pozór prosta procedura, jest ważnym elementem pracy w laboratorium. Nie powinniśmy jej bagatelizować, gdyż w dużej mierze decyduje o wynikach naszych badań. W zależności od tego jaki wybieramy rodzaj procesu badawczego szkło powinno być także wysuszone.

Czyszczenie szkła laboratoryjnego to nieodzowny element pracy w każdym laboratorium. Takie szkło, powinno cechować się wysoką odpornością na temperaturę czy rozmaite odczynniki laboratoryjne. Przed przystąpieniem do jakiegokolwiek badania z użyciem szkła powinno być dokładnie umyte. Najczęściej w laboratoriach stosuje się borokrzemianowe naczynia szklane, odporne na działanie wielu odczynników chemicznych i wysokie wahania temperatur. Szkło kwarcowe, choć mało odporne na działanie silnych zasad, posiada wysoka odporność na działanie mocnych kwasów i wody. Poniżej kilka pomocnych rad, na które powinien zwrócić uwagę każdy pracownik laboratoryjny.

Im szybciej tym lepiej. Czyszczenie szkła powinno odbywać się zaraz po użyciu. Jeżeli nie mamy takiej możliwości, powinniśmy je namoczyć. W innym wypadku, wszelkie pozostałości mogą być później trudne lub niemożliwe do usunięcia. Nigdy nie namaczajmy szkła w silnych roztworach alkalicznych, gdyż mogą je uszkodzić.
Wstępna ocena zanieczyszczenia jest ważna. W zależności od rodzaju zabrudzenia powinniśmy wybrać niezbędny rozpuszczalnik. Jeśli mamy do czynienia z substancjami smolistymi należy użyć rozpuszczalników. W przypadku pozostałości organicznych używamy acetonu, dopiero w kolejnym kroku używamy wody i detergentu. Pozostałości nieorganiczne traktujemy rozcieńczonymi roztworami kwasów (rozpuszczalne sole kwasu solnego lub azotowego) bądź zasad (przeważnie sodowa, amonowa). KWASY usuwamy rozpuszczalnikami zasadowymi (węglan sodu), ZASADY (kwasy mineralne o różnym stężeniu).
Szczotka i detergent. W przypadku ciężkich zabrudzeń używajmy szczotki oraz detergentu. Powinniśmy unikać używania takich detergentów, których rozmiary drobin są duże i twarde, przez co mogę rysować szkło. Na koniec należy przepłukać starannie szkło wodą destylowaną. Zawsze należy używać miękkich szczotek z drewnianym lub plastikowym uchwytem, aby uniknąć zarysowań. Nie stosujmy szczotek drucianych ani szczotek z rdzeniem z drutu.
Mieszanina chromowa. W wypadku zabrudzeń powstałych po reakcjach spalania, zwęglone osady usuwa się używając silnego utleniacza – mieszaniny chromowej. W tym celu sporządza się roztwór dichromianu potasu i wody w stężonym kwasie siarkowym. Stosunkowo czyste szkło nie wymaga długiego czasu odstania z mieszaniną, w przypadku silnych zabrudzeń np. skrzepów krwi, całonocna ekspozycja naczynia może być pomocna. Specjalne rodzaje osadów mogą wymagać zastosowania kwasu azotowego, wody królewskiej lub dymiącego kwasu siarkowego. Ze względu na to, że są to żrące substancje, powinny być stosowane tylko w nagłych wypadkach.
Smar inne zabrudzenia. Smar najlepiej usunąć przez gotowanie naczyń w słabym roztworze węglanu sodu bądź zastosować rozpuszczalnik tłuszczu m.in. aceton. Nie należy stosować silnych zasad. Zanieczyszczenia związkami nadmanganianu traktuje się mieszaniną kwasu siarkowego 3% i nadtlenku wodoru 3% (w równych proporcjach). Dla żelaza – roztwór zawierający równe proporcje kwasu solnego i wody, w wypadku skażeń bakteriologicznych szkło należy zanurzyć w roztworze dezynfekującym i poddać sterylizacji, następnie umyć i opłukać.
Płukanie. Etap płukania jest to konieczny, aby wszystkie resztki mydła, detergentów i innych płynów czyszczących były usunięte z wyrobów szklanych przed użyciem. Po wstępnym oczyszczeniu, naczynia szklane płucze się pod bieżącą wodą. Opłukiwanie naczyń powinno być wykonane w staranny sposób, tak aby woda opłukiwała całą wewnętrzną powierzchnię szkła. Następnie należy wstrząsnąć, wylać zawartość i ponownie napełnić wodą. Czynność ta, powinna być powtórzona 6 razy. Na koniec płuczemy wodą destylowaną.
Suszyć czy nie suszyć? Nie zaleca się suszenia szkła ręcznikiem papierowym lub zastosowania wymuszonego obiegu powietrza, ponieważ może to wprowadzić do naczyń włókna lub inne zanieczyszczenia, przez które może dojść do niepowodzeń w eksperymentach. Do szkła miarowego nie powinno się używać suszarek elektrycznych. Zwykle umieszcza się naczynia na półce do swobodnego wyschnięcia. Jeśli rozpuszczalnikiem będzie eter można wypłukać szkła etanolem lub acetonem w celu usunięcia wody, a następnie przemyć roztworem końcowym.
Przechowywanie naczyń. Czyste i suche szkło przechowuje się w zamkniętej szafce bez dostępu do kurzu, pyłów.