Diagnostyka biologiczna- jak prawidłowo pobierać próby do badań?

Pobrany do badań materiał powinien być odpowiednio oznakowany, powinien posiadać dołączoną dokumetację. Najlepiej, gdy materiał od osób chorych pobrany jest bezpośrednio przed podjęciem leczenia, jeśli nie- niezbędne jest dołączenie informacji o zastosowanej formie leczenia. Wielkość próby przeznaczonej do badania powinna być wystarczająca do przeprowadzenia zleconych przez lekarza badań. Należy pamiętać o czasie jaki upłynął od pobrania próby do przekazania jej do badania. Co ciekawe, niektóre materiały powinny być posiewane w domu pacjenta. W przypadku, gdy nie ma możliwości natychmiastowego przekazania badanego materiału do badań, należy zabezpieczyć go przed wyschnięciem przegrzaniem, potłuczeniem. Próby powinny być przetrzymywane w temperaturze pokojowej maksymalnie przez dwie godziny od pobrania, w przeciwnym wypadku mogą namnożyć się bakterie, będące przyczyną infekcji.

Wszelkim próbom przekazywanym do badań powinna towarzyszyć odpowiednia dokumentacja, obejmująca dane personalne pacjenta, wiek, ew. datę przyjęcia do szpitala, rodzaj materiału badawczego, rodzaj zleconych analiz oraz dane lekarza, zlecającego badanie.

Tabela 1. Materiał kliniczny do badań- sposób przekazywania do laboratorium.
Miejsce infekcji
Rodzaj materiału
Sposób transportu
Uwagi

Układ oddechowy

Nos
Wymaz z przewodów nosowych
Jałowa probówka / podłoże transportowe
Wymaz ze skory przedsionka nosa w przypadku badania nosicielstwa gronkowców

Oskrzela, płuca, opłucna
Np. Biopłat tkanki płucnej/opłucnej
Jałowy pojemnik z niewielką ilością jałowego 0,85% NaCl lub zastosowanie systemu transportowego dla beztlenowców
-

Przewód pokarmowy

Żołądek
Biopłat z błony śluzowej
Jałowy pojemnik z niewielką ilością jałowego 0,85% NaCl


Jelito cienkie/grube
Kał, wymaz z odbytu, popłuczyny z odbytu
Jałowy pojemnik lub podłoże transportowe


Narządy moczowo-płciowe

Cewka moczowa
Wymaz wydzieliny, zeskrobiny nabłonka pobrane ezą
Specjalne podłoże transportowe bądź izolacyjne


Pochwa/szyjka macicy
Wymaz wydzieliny lub nabłonka kanału szyjki
Jałowa probówka, specjalne podłoże transportowe


Układ krążenia


Krew
Odpowiednie podłoże namnażające dla bakterii telnowych/beztlenowych
Podłoża powinny być ogrzane min. Do temp.pokojowej; najlepiej do 35-37oC

Układ nerwowy


Płyn mózgowo-rdzeniowy
Dwie jałowe probówki lub podłoże transportowo wzrostowe
Probówki i podłoża ogrzane do 37oC, materiału nie wolno przetrzymywac w temp. Niższej niż 30oC

Na podstawie: J.Szarapińska-Kwaszewska w: Diagnostyka bakteriologiczna



Edyta Bańcyr

Źródła:

Jadwiga Szarapińska-Kwaszewska w: Diagnostyka bakteriologiczna (red. E.M.Szewczyk); Wydawnictwo PWN, 2011

www.ammaterialy.w.interia.pl/mikrob/material.doc

www.promedica.elk.com.pl/wytyczne/W-0013.pdf

www.multi-lab.pl/node/47