Liniowy przepływ badanych komórek możliwy jest dzięki obecności płynu osłaniającego, którego prędkość przepływu jest szybsza, niż strumienia centralnego zawierającego roztwór komórek. W ten sposób każda komórka pojedynczo poddawana jest pomiarowi, podczas którego kierowana jest na nią precyzyjna wiązka światła laserowego. Wiązka ta ulega rozproszeniu i odbiciu pod kątem zależnym od budowy badanej komórki (bądź struktur powstających w wyniku jej uszkodzenia).
Do analizy tych parametrów stosowane są dwa rodzaje detektorów: jeden z nich, tzw. FSC (ang. forward scatter channel – rozproszenie przednie), położony naprzeciwko źródła wiązki, zbiera światło, które zostało ugięte na brzegach komórki. Pozwala to na ocenę wielkości komórki, który to parametr jest proporcjonalny stopnia ugięcia padającego światła.
Z kolei SSC (ang. side scatter channel – rozproszenie boczne) znajduje się w pozycji porstopadłej względem wiązki światła. Umożliwia on detekcję rozproszenia wiązki na gęstych obszarach komórki – im mocniej załamywane jest światło na licznych organellach i ziarnistościach, tym intensywniejszy sygnał detektora.
Co więcej, jeśli badaną próbę uprzednio odpowiednio się wyznakuje, możliwy jest również pomiar fluorescencji. Zastosowanie różnego rodzaju barwników pozwala na dokładną analizę heterogennej mieszaniny komórek. Poza istotną funkcją identyfikacji, cytometria umożliwia także sortowanie badanych komórek, dzięki zastosowaniu przystawki segregującej FACS (ang. fluorescence activated cell sorting). W momencie odczytu sygnału laminarnie przepływający roztwór rozbijany jest na krople zawierające pojedyncze komórki, które zyskują ładunek zależny od wyniku pomiaru ich fluorescencji. Na podstawie tego ładunku tor przepływu uginany jest w polu elektrostatycznym, kierując komórki tego samego rodzaju do zbiorników, w których kolekcjonowane są już homogenne frakcje.
Cytometria przepływowa to doskonała metoda umożliwiająca sortowania oraz ilościową i jakościową analizę komórek i ich mieszanin, a także niektórych organelli. Rozwiązanie to jest wydajne, pozwala bowiem na analizę wielu parametrów w krótkim czasie, dla dużej liczby komórek.
Magdalena Sokulska
