Techniki chromatograficzne należą do metod preparatywnych i analitycznych stosowanych powszechnie w laboratoriach. Rozdział badanej substancji następuje poprzez przepuszczenie jej przez kolumnę z odpowiednio dobranym złożem, wykazującym względem niej specyficzne oddziaływania. Mogą to być m. in. oddziaływania jonowe jak również specyficzne, o charakterystycznym powinowactwie: stosuje się np. znaczniki histydylowe, dołączone do oczyszczanego białka, które specyficznie wiążą się ze złożem niklowym czy kobaltowym. Dzięki ich zatrzymaniu wskutek tego powinowactwa czas przepływu jest opóźniony. Oczyszczenie substancji następuje po dodaniu eluentu, który wymywa związane ze złożem substancje, kolekcjonowane w zbiorniku frakcji. Dobór odpowiedniego eluentu jest także istotnym czynnikiem, zależnym od rodzaju oczyszczanej substancji. Najczęściej stosuje się roztwory zawierające substancje o jeszcze wyższym powinowactwie do złoża niż substancja badana, dzięki czemu elucja i zwolnienie ze złoża następuje na zasadzie „konkurencji”. Jednym słowem, separacja składników następuje na podstawie zdolności ich adsorpcji na złożu, a więc i różnicy czasu przepływu przez kolumnę (określanego czasem retencji).
Jedną z odmian chromatografii cieczowej (czyli takiej, w której eluentem jest ciecz), jest wysokosprawna chromatografia cieczowa (HPLC, ang. high-performance liquid chromatography). Główną różnicą względem zwykłej chromatografii jest w tym przypadku znacznie wyższe ciśnienie (powyżej 100 atm), pod którym eluent nanoszony jest na kolumnę. Uzyskiwane jest ono dzięki specyficznej budowie pomp o wąskich przekrojach oraz drobnemu uziarnieniu kolumn, które pozwala uzyskać wysoką sprawność i rozdzielczość układu, a tym samym zmniejszyć czas rozdziału (kilka do kilkudziesięciu minut) przy równoczesnym zachowaniu wysokiej wydajności. Z praktycznego punktu widzenia, podczas przygotowania reagentów potrzebnych do rozdziału jednym z najważniejszych etapów jest odgazowanie roztworu, bowiem rozpuszczone w nim gazy mogą spowodować pojawianie się pęcherzyków powietrza zakłócających proces rozdziału i analizy.
Magdalena Sokulska
