Pionierską metodę in vitro opracował Shoukhrat Mitalipov z Oregon Health and Science University wraz ze swoim zespołem. Skupili się oni na stworzeniu embrionu, jednak nie implantowali tych zarodków.
Wszystkiemu winna matka?
W trakcie zapłodnienia zarodek ludzki, podobnie jak zarodki innych organizmów, otrzymuje mitochondria od komórki jajowej, a nie od plemnika. Dlatego mutacje mitochondrialne dziedziczone są wyłącznie po matce, choć chorują zarówno dziewczynki, jak i chłopcy. Mitochondria to półautonimiczne organelle komórkowe eukariontów będące miejscem fosforylacji oksydacyjnej, w wyniku której powstaje ATP - główny nośnik energii w komórce. Znajdują się one w każdej komórce ludzkiego ciała (oprócz erytrocytów) i są zdolne do wzrostu oraz rozmnażania się. Posiadają własny genom (mtDNA), niezależny od DNA zgromadzonego w jadrze komórkowym. Genom ten mutuje znacznie szybciej, niż jądrowy. Co ważne, nie zawiera też intronów.
Przełom w badaniach
Innowacyjna metoda polega na przeniesieniu matczynego genomu z niezapłodnionej komórki jajowej do zdrowej komórki jajowej dawczyni (uprzednio usuwając jej DNA). Po uzyskaniu pożądanych hybryd następuje wprowadzanie materiału genetycznego ojca.
Zbawienie, czy zagrożenie?
Zwolennicy metody uważają, że jest to przełomowe osiągnięcie dające nadizeję na możliwość zahamowania procesu przekazywania groźnych chorób dziedzicznych. Krytycy wskazują na nieetyczność metody, a także na fakt, iż może to być poważny krok w stronę „projektowania” dzieci. Procedura jest obecnie rozwijana przez brytyjskich naukowców, jednak minister zdrowia chce zmiany przepisów. Ministerstwo Zdrowia zamierza zorganizować społeczne konsultacje, które planowane są na koniec maja.
Zgodnie z nowymi przepisami IVF (In-Vitro Fertilisation) kliniki będą mogły zastępować wadliwe DNA mitochondrialne, zdrowym pobranym z komórki jajowej dawczyni. "Zezwolenie na darowanie komórek wolnych od chorób daje nadzieję kobietom, które je przenoszą. Nadzieję na to, że urodzą zdrowe dzieci. Postawi to nasz kraj w pierwszym szeregu w kwestii wdrażania nowoczesnych rozwiązań naukowych" – powiedziała Sally Davis, pełniąca rolę głównego lekarza Anglii.
Joanna Wielińska
Źródło: poleni.co.uk; www.scientificamerican.com, www.telegraph.co.uk
