System dokumentowania i analizy opieki farmaceutycznej

 (PROJEKT NR P-146)

Rolą farmaceuty jest ochrona zdrowia publicznego poprzez świadczenie usług farmaceutycznych. Obecnie w coraz większym stopniu dotyczy to również sprawowania opieki farmaceutycznej, czyli procesu, w którym farmaceuta – współpracując głównie z pacjentem i lekarzem – kontroluje przebieg farmakoterapii i czuwa nad uzyskaniem określonych efektów poprawiających jakość życia pacjenta. Opieka farmaceutyczna ma na celu poprawę skuteczności leczenia oraz jego bezpieczeństwa i powinna stanowić uzupełnienie opieki lekarskiej i pielęgniarskiej.

Skuteczne prowadzenie opieki farmaceutycznej wymaga użycia odpowiednich narzędzi do zbierania i przetwarzania danych. Dotychczas w Polsce nie było systemu umożliwiającego dokumentowanie wszystkich aspektów opieki farmaceutycznej, a konieczność dokumentowania działań związanych z opieką farmaceutyczną wynika z jej definicji prawnej (Ustawa o izbach aptekarskich). Ponadto w przyszłości tego rodzaju dokumentacja stanowić może formę sprawozdawczości dla instytucji refundujących usługi w sektorze ochrony zdrowia.

Nowa aplikacja opracowana w Uniwersytecie Jagiellońskim stanowi wdrożenie pierwszego w Polsce kompleksowego systemu umożliwiającego dokumentowanie niezbędnych informacji opisujących związany z farmakoterapią stan zdrowia pacjenta wraz z podjętymi działaniami farmaceuty. Ponadto aplikacja została wzbogacona o algorytm wykrywania problemów lekowych oparty na dostępnej bezpłatnie klasyfikacji; identyfikacja problemu lekowego następuje w wyniku odpowiedzi farmaceuty na kolejne pytania algorytmu.

System został wdrożony w postaci aplikacji internetowej opartej na bazie danych. Planowane jest także przygotowanie aplikacji do działania w formie stacjonarnej – instalowanej na komputerze użytkownika, gdzie może ona działać w oparciu o lokalną bazę danych osobowych i nie wymaga dostępu do Internetu.

Przed wdrożeniem aplikacja była testowana w Pracowni Farmakoepidemiologii i Farmakoekonomiki Collegium Medicum UJ. Zaimplementowano dziennik błędów zapisujący każde niestandardowe zachowanie aplikacji. Po testach wstępnych aplikacja była wykorzystywana na zajęciach dydaktycznych i szkoleniach naukowych Wydziału Farmaceutycznego oraz przez farmaceutów w ramach programu naukowego FONTiC. Zainstalowano wersję testową w celu sprawdzania zachowania aplikacji po wprowadzeniu nowych funkcjonalności lub innych zmian, przed ich wdrożeniem do wersji wykorzystywanej przez końcowych użytkowników. System został szerzej opisany w artykule „Dokumentowanie opieki farmaceutycznej z wykorzystaniem bazy FONTiC” w czasopiśmie Farmacja Polska (2010), nr 6 (66), s.393-402.

Aplikacja przystosowana jest zarówno do użytku w warunkach apteki ogólnodostępnej, jak i w celach dydaktycznych w procesie kształcenia farmaceutów. Jako pierwsze narzędzie tego typu w Polsce, może stać się podstawą do określenia krajowych standardów w dokumentacji opieki farmaceutycznej.

Zalety systemu są następujące:

• specjalistyczne narzędzie dla opieki farmaceutycznej, które umożliwia zbieranie informacji uzyskanych podczas wywiadu farmaceutycznego oraz dokumentowanie wszelkich działań farmaceuty,
• pozwala na stałe monitorowanie wszystkich elementów i etapów opieki farmaceutycznej, nadzorowanie farmakoterapii oraz zachowań określonego pacjenta,
• aplikacja uwzględnia m. in. dane demograficzne, wyniki badań laboratoryjnych, informacje o stylu życia pacjenta, jego chorobach i dolegliwościach oraz stosowanych lekach,
• zawiera narzędzie do generowania raportów ułatwiających analizę informacji,
• do użytku w aptekach ogólnodostępnych, a także w celach dydaktycznych do szkolenia przed- i podyplomowego farmaceutów,
• system wdrożony jest w wersji ostatecznej i dostępny w formie aplikacji internetowej.

Oferowane rozwiązanie zostało stworzone przez naukowców Wydziału Farmaceutycznego Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego i jest chronione prawem autorskim. Aplikacja wdrożona jest w wersji ostatecznej. Obecnie Centrum Innowacji, Transferu Technologii i Rozwoju Uniwersytetu poszukuje podmiotów zainteresowanych uzyskaniem licencji na wykorzystanie opisanego oprogramowania.

Dalsze informacje:

dr Radosław Rudź                                                    tel. 12 663 3832, fax: 12 663 3831

Specjalista ds. Transferu Technologii                  e-mail: radosław.rudz@uj.edu.pl

CITTRU, Uniwersytet Jagielloński

www.cittru.uj.edu.pl